Vụ án tàng trữ, vận chuyển, buôn bán hàng cấm là pháo nổ và thuốc lá điếu có nguồn gốc nhập lậu hiện nay được thực hiện như thế nào?

Việc giải quyết các vụ án tàng trữ, vận chuyển, buôn bán hàng cấm là pháo nổ và thuốc lá điếu có nguồn gốc nhập lậu hiện nay được thực hiện như thế nào? Đề nghị Tòa án nhân dân tối cao sớm có văn bản hướng dẫn cụ thể để tháo gỡ vướng mắc đối với các loại vụ án này.

Trong thời gian qua, Tòa án nhân dân tối cao nhận được nhiều ý kiến phản ánh của các Tòa án nhân dân về vướng mắc trong quá trình áp dụng pháp luật để giải quyết các vụ án hình sự đối với hành vi tàng trữ, vận chuyển, buôn bán pháo nổ và thuốc lá điếu có nguồn gốc nhập lậu. Để kịp thời tháo gỡ vướng mắc này, Tòa án nhân dân tối cao đã ban hành Công văn số 06/TANDTC-PC ngày 26-01-2016 và Giải đáp số 01/GĐ-TANDTC ngày 25-7-2016. Đồng thời, tại Công văn số 07/TANDTC-PC ngày 11-02-2016 và Công văn số 122/TANDTC-PC ngày 06-5-2016, Tòa án nhân dân tối cao đã đề nghị Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét, giải thích các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan (như Luật đầu tư, Luật thương mại và các văn bản hướng dẫn thi hành) làm cơ sở để Tòa án giải quyết vụ án. Theo đề nghị của Ủy ban Tư pháp của Quốc hội về việc chuẩn bị hồ sơ trình Ủy ban thường vụ Quốc hội giải thích luật, Tòa án nhân dân tối cao đã có Tờ trình số 174/TTr-TANDTC ngày 30-6-2016 (kèm theo dự thảo Nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội về giải thích luật).

Ngày 22-11-2016, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung Điều 6 và Phụ lục 4 về Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện của Luật đầu tư (sau đây viết tắt là Luật sửa đổi, bổ sung), trong đó bổ sung “Kinh doanh pháo nổ” vào Danh mục ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh (Điều 6) và sửa đổi, bổ sung mục 3 Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, với nội dung “kinh doanh các loại pháo, trừ pháo nổ”. Luật sửa đổi, bổ sung này có hiệu lực kể từ ngày 01-01-2017 (trừ một số lĩnh vực).

Đối với thuốc lá điếu có nguồn gốc nhập lậu, trong quá trình soạn thảo Luật sửa đổi, bổ sung, có nhiều ý kiến cho rằng hành vi tàng trữ, vận chuyển, buôn bán thuốc lá điếu có nguồn gốc nhập lậu cũng giống như hành vi tàng trữ, vận chuyển, buôn bán một số hàng hóa có nguồn gốc nhập lậu khác (như rượu, hàng điện tử), nên nếu chỉ bổ sung quy định thuốc lá điếu có nguồn gốc nhập lậu vào Danh mục ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh thì không bảo đảm nguyên tắc công bằng trong việc xử lý các hành vi phạm pháp luật. Do đó, cơ quan chủ trì soạn thảo đã không bổ sung thuốc lá điếu có nguồn gốc nhập lậu vào Danh mục ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh của Luật sửa đổi, bổ sung mà cho rằng nên áp dụng các biện pháp kinh tế, hành chính để xử lý các hành vi này (thay vì xử lý hình sự).

Để xử lý dứt điểm vấn đề nêu trên, bảo đảm phù hợp với quy định của Luật đầu tư (được sửa đổi theo Luật sửa đổi, bổ sung Điều 6 và Phụ lục 4 về Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện) và các luật có liên quan, Tòa án nhân dân tối cao sẽ xây dựng dự thảo Nghị quyết Hội đồng Thẩm phán hướng dẫn xét xử đối với các trường hợp tàng trữ, vận chuyển, buôn bán hàng cấm là pháo nổ và thuốc lá điếu có nguồn gốc nhập lậu và báo cáo Ủy ban thường vụ Quốc hội để ban hành trong thời gian tới đây.

Luật sư bào chữa hình sự – Công ty luật Dragon